Tăng cường tuyên truyền, hạn chế tình trạng người lao động nhận BHXH một lần

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Quảng Nam, trong những năm gần đây, số người lao động nghỉ việc đề nghị hưởng BHXH một lần có xu hướng tăng. Riêng 07 tháng đầu năm 2023, BHXH tỉnh đã giải quyết 11.382 trường hợp BHXH 1 lần, tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước (tăng 2.745 người, tỷ lệ 31,8% so với 07 tháng đầu năm 2022). Đa số người hưởng BHXH một lần là người lao động ngừng đóng BHXH sau một năm nghỉ việc. Người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ rời khỏi hệ thống an sinh xã hội, giảm hoặc mất cơ hội được hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động. Đây là thực trạng đáng lo ngại, không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.

Để khắc phục tình trạng trên, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến năm 2025 đạt khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, khoảng 55% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội, UBND tỉnh đề nghị:

Bảo hiểm xã hội tỉnh: Tăng cường hơn nữa công tác truyền thông bằng nhiều hình thức, phương pháp phù hợp để người lao động nhận thức rõ hơn về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH, BHYT, BHTN trong việc ổn định đời sống, nhất là trong giai đoạn hiện nay; những thiệt thòi khi người lao động lựa chọn nhận BHXH một lần; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN của đơn vị.

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội: Triển khai thực hiện Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh; triển khai đồng bộ công tác tư vấn tại các cơ quan tiếp nhận hồ sơ giải quyết chế độ chính sách như Trung tâm Dịch vụ việc làm, hệ thống tiếp nhận và trả thủ tục hồ sơ thuộc Trung tâm Phục vụ Hành chính công để người lao động biết được tính ưu việt của chính sách BHXH, không lựa chọn nhận BHXH một lần. Tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với người tham gia BHXH tự nguyện nhằm khuyến khích người lao động sau khi nghỉ việc không còn đóng BHXH bắt buộc tiếp tục chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu.

Đề nghị Liên đoàn Lao động tỉnh chủ trì, phối với cơ quan BHXH có kế hoạch đẩy mạnh công tác tuyên truyền trực tiếp đến người lao động ở các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tổ chức gặp gỡ, đối thoại với chủ sử dụng lao động và người làm công tác tổ chức nhân sự, thông qua họ tuyên truyền đến người lao động những thiệt thòi của người lao động khi nhận BHXH một lần cả về trước mắt và lâu dài. Tư vấn, định hướng người lao động tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện khi không có điều kiện tham gia BHXH bắt buộc. 

UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các Phòng, Ban phối hợp cơ quan BHXH triển khai thực hiện các giải pháp góp phần hạn chế người lao động nhận trợ cấp một lần; tuyên truyền, vận động người lao động tại địa phương bảo lưu quá trình đóng BHXH bắt buộc, tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để có cơ hội nhận lương hưu khi hết tuổi lao động. 

Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tạo điều kiện để cơ quan BHXH và các Sở, ngành liên quan đối thoại với người lao động về chính sách BHXH, BHYT, BHTN; tuyên truyền để người lao động hiểu được ý nghĩa của việc hưởng lương hưu hàng tháng, không nên lựa chọn nhận BHXH một lần nếu chẳng may mất việc làm. Các đơn vị cần có những chính sách đãi ngộ về lương, thưởng phù hợp để người lao động an tâm gắn bó lâu dài, hạn chế tình trạng “nhảy việc”; xây dựng môi trường làm việc tiên tiến và thân thiện, quan tâm đến đời sống tinh thần của người lao động, tạo sự gắn bó giữa người lao động và doanh nghiệp. 

Sở Thông tin và Truyền thông chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan thông tấn, báo chí, Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình các huyện, thị xã, thành phố xây dựng nội dung tuyên truyền về ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH, khuyến nghị người lao động cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần. 

Báo Quảng Nam, Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Nam, Cổng thông tin điện tử tỉnh phối hợp cơ quan BHXH và các đơn vị liên quan xây dựng những chuyên mục, chuyên trang với nội dung ngắn gọn, dễ hiểu để lan tỏa ý nghĩa của việc tham gia BHXH và giá trị của việc nhận lương hưu hàng tháng đối với người hết tuổi lao động; áp dụng các hình thức truyền thông hiện đại để người lao động, nhất là lao động trẻ tiếp cận được thông tin nhằm hạn chế tình trạng nhận BHXH một lần.

Tuấn Phong