Bộ Tài chính đề nghị chống thất thu thuế kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản

Nội dung công văn nêu rõ, thời gian qua, nhiều UBND cấp tỉnh đã xây dựng đề án triển khai chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản (BĐS) và đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai còn phát sinh một số vướng mắc, gây khó khăn trong công tác chống thất thu từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Bộ Tài chính cho biết, hiện đang rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Bộ Tài chính đề cập, Điều 18 Nghị định số 12/2015/NĐ-CP ngày 12/02/2015 của Chính phủ quy định về thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng BĐS như sau: "Thu nhập tính thuế được xác định là giá chuyển nhượng từng lần. Giá chuyển nhượng BĐS là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng. Trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá đất hoặc giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định, thì giá chuyển nhượng đất là giá do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Theo đó, Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính quy định: “Điều 17. Sửa đổi, bổ sung Điều 12 Thông tư số 111/2013/TT-BTC như sau: Căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng BĐS là giá chuyển nhượng từng lần và thuế suất.

"Giá chuyển nhượng đối với chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có công trình xây dựng trên đất là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng. Trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng”.

Căn cứ quy định trên thì bảng giá đất của UBND cấp tỉnh quy định là căn cứ tính thuế đối với trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá, hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.

Theo quy định của Luật Đất đai 2013 thì UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá đất ban hành 5 năm một lần và hàng năm ban hành hệ số điều chỉnh giá đất. Để đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS. Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh quan tâm, chỉ đạo một số nội dung sau:

Thứ nhất, đối với các vị trí đất, đoạn đường, đường đã có giá theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành: đề nghị UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá đất (trong đó bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất) nhằm tạo điều kiện cho công tác tính thuế theo quy định nêu trên.

Thứ hai, đối với các vị trí đất, đoạn đường, đường chưa có giá tại bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành: đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo sở tài nguyên và môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát để tham mưu UBND cấp tỉnh ban hành kịp thời quyết định điều chỉnh, bổ sung bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí, đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán ra của chủ đầu tư.

Trường hợp chưa ban hành thì yêu cầu chủ đầu tư trên địa bàn công khai giá bán theo quy định và thông báo cho các tổ chức, cá nhân có liên quan khi thực hiện các giao dịch về bất động sản hình thành trong tương lai cũng như khi kê khai nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng BĐS.

Thứ ba, đối với trường hợp hồ sơ chuyển nhượng BĐS nộp tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ theo cơ chế một cửa liên thông (cơ quan tài nguyên môi trường, cơ quan đăng ký đất đai, bộ phận một cửa của UBND…): Cơ quan tiếp nhận hồ sơ theo cơ chế một cửa liên thông có trách nhiệm phổ biến pháp luật, tuyên truyền, hướng dẫn người nộp thuế rõ vị trí, đường phố, các xác định và áp dụng cụ thể giá của từng loại bất động sản (bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định của UBND cấp tỉnh) để tổ chức, cá nhân hiểu và thực hiện đúng khi kê khai nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng BĐS.

Thứ tư, UBND tỉnh/thành phố chỉ đạo sở tài nguyên và môi trường chủ trì, phối hợp các cơ quan có liên quan thường xuyên khảo sát để xây dựng cơ sở dữ liệu giá giao dịch từ chuyển nhượng BĐS làm căn cứ để tham mưu UBND cấp tỉnh xác định hệ số điều chỉnh giá đất hàng năm sát với giá giao dịch thực tế trên thị trường BĐS nhằm tránh thất thu thuế.

Bộ Tài chính  sẽ chỉ đạo cơ quan thuế cung cấp cơ sở dữ liệu mà người nộp thuế đã kê khai thuế trong trường hợp có phát sinh biến động về giá cao hơn giá UBND đã ban hành (bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất) cho các cơ quan liên quan để tham mưu cho UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá mới, cũng như hệ số điều chỉnh kịp thời theo quy định pháp luật về đất đai.

Trước đó,  Bộ Tài chính đã có Công văn số 14257/BTC-VP ngày 15/12/2021, Công văn số 438/BTC-VP ngày 12/01/2022 gửi UBND cấp tỉnh, Bộ Công an, Bộ Tư pháp tăng cường phối hợp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Văn Dũng