Bắc Trà My là huyện miền núi nằm về phía Tây Nam của tỉnh Quảng Nam. Toàn huyện có 12 xã và 01 thị trấn với tổng dân số trên 48.000 người. Trong đó, người đồng bào dân tộc thiểu số trên 26.800 người với 27 thành phần dân tộc, bao gồm: Xơ đăng, Cor , Mơ nông và đồng bào các dân tộc thiểu số khác như Thái, Tày, Nùng, Mường, Cơ tu, Chăm..... Trong đó các dân tộc Xơ đăng, Cor, Mơ nông là người bản địa chiếm phần lớn dân số.
Trong 2 cuộc kháng chiến bảo vệ tổ quốc, đồng bào các dân tộc vùng cao Bắc Trà My đã đồng cam cộng khổ nuôi dấu cán bộ. Khu di tích lịch sử cách mạng Trung Trung bộ - Nước Oa xã Trà Tân trong những năm kháng chiến chính là căn cứ vững chắc và là nơi trú ẩn an toàn cho bộ đội và cán bộ trong quá trình xây dựng hậu cứ đánh địch. Đặc biệt, khu di tích Nước Oa tại xã Trà Tân đã được Khu ủy V chọn làm căn cứ đầu não của chiến trường Khu V.
Thực hiện Quyết tâm thư Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số huyện Bắc Trà My lần thứ III, Nghị quyết huyện Đảng bộ lần thứ 19 nhiệm kỳ 2020-2025 gắn với những định hướng về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong những năm qua, huyện Bắc Trà My đã ưu tiên thực hiện các chương trình, dự án đầu tư công vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Từ năm 2019-2024, huyện đã đầu tư 378 công trình với tổng nguồn vốn trên 1.533 tỷ đồng. Hệ thống cơ sở hạ tầng tại các xã vùng sâu, vùng xa của huyện đã được đầu tư nâng cấp. 100% xã có trạm y tế. Đến nay, có 06 trạm y tế tại địa phương đạt chuẩn quốc gia; các trạm y tế đủ điều kiện tối thiểu đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Trong những năm qua, huyện Bắc Trà My đặc biệt tập trung phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, hướng dẫn chuyển đổi cây trồng, hỗ trợ con, cây giống để phát triển các mô hình kinh tế nhằm nâng cao thu nhập cho đồng bào tại địa phương. Huyện cũng đã xây dựng các đề án, trồng rừng gỗ lớn, trồng rừng đầu nguồn nước, triển khai đề án bảo tồn và phát triển cây quế Trà My; tập trung xây dựng phát triển các vùng cây nguyên liệu, cây ăn quả, vật nuôi bản địa có giá trị kinh kế.
Theo ông Hồ Văn Trần, Chủ tịch UBND xã Trà Ka huyện Bắc Trà My cho biết, trên cơ sở Nghị quyết đại hội thì chính quyền và đồng bào Trà Ka mấy năm gần đây có sự thay đổi rõ rệt về kinh tế, các mô hình kinh tế vừa và nhỏ được hình thành và phát triển. Người dân có ý thức tự nguyện thoát nghèo, giảm bớt tính trông chờ ỷ lại từ sự hỗ trợ của nhà nước.
Còn theo anh Hồ Văn Thế ở thôn 1, xã Trà Giáp chia sẻ, khi Nhà nước phát động trồng quế, dân làng ai cũng hồ hởi phấn khởi bởi đây là cây truyền thống cho giá trị kinh tế cao.
“Nhân dân chúng tôi hưởng ứng nhiệt tình, tập trung phát triển quế số lượng lớn, tham gia gieo ươm bảo tồn cây quế để phát triển kinh tế gia đình”.
Hiện nay, huyện miền núi Bắc Trà My có 05 thôn đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu; có 03/12 xã đạt chuẩn xã nông thôn mới, bình quân mỗi xã đạt 15,42 tiêu chí, không còn xã dưới 12 tiêu chí. Có được kết quả này là nhờ vào sự đồng thuận, chung tay, góp sức của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện. Trong đó, người có uy tín là hạt nhân đi đầu trong phong trào tự nguyện hiến đất, công trình, vật kiến trúc trên đất để xây dựng đường giao thông, trường học.
Ông Huỳnh Quốc Vinh – người có uy tín ở thôn 4 xã Trà Bui đã tự nguyện hiến hơn 2.000 m2 đất để xây dựng trường học. Ông Vinh luôn gương mẫu, đi đầu trong việc tuyên truyền, vận động đồng bào trong thôn chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, nhà nước, nhất là góp công, góp sức thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Ông còn là lắng nghe các ý kiến của bà con để kịp thời kiến nghị đến chính quyền địa phương. Qua đó, tạo được sự đồng thuận, thống nhất giữa cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và người dân trong xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nông thôn mới tại địa phương.
Trước đây thì tham gia chống Mỹ, cứu nước, giải phóng đất đai. Đến thời bình mình có đất nên nghe Đảng, Nhà nước đưa phương án xây trường học mà thôn 4 thì không có đất bằng phẳng nên tôi bàn với gia đình vợ con phải quyết tâm hiến đất xây trường cho con em học tập tốt hơn.
Trên lĩnh vực văn hóa, huyện miền núi Bắc Trà My đã tổ chức thành công hai lễ hội lớn. Đó là, Lễ hội văn hóa các dân tộc huyện Bắc Trà My và Lễ hội Quế Trà My tạo được dấu ấn đối với du khách thập phương. Đặc biệt, các lễ hội đã phục dựng, tái hiện nhiều nghi lễ nhằm kết nối tình đoàn kết, giữ gìn, giới thiệu các nét văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số tại địa phương. Huyện cũng đã dành nguồn kinh phí hàng trăm triệu đồng để hỗ trợ các trường học và các xã thành lập được 21 câu lạc bộ cồng chiêng cơ sở tại các thôn, xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các trường học.
Cạnh đó, huyện còn chú trọng phục hồi, mua sắm các trang phục cho các đội cồng chiêng đúng với bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc tại địa phương; phối hợp tham gia trình diễn, giới thiệu văn hóa dân tộc Cadong, Cor huyện Bắc Trà My đến khách tham quan Khu vui chơi Vinwonders Nam Hội An. Huyện cũng đã mở các lớp tập huấn nâng cao nhận thức về phát triển du lịch cộng đồng, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương; dạy nghề đan lát cho hơn 200 học viên là người đồng bào Mường (Trà Giang) và đồng bào dân tộc Cadong (Trà Bui). Đặc biệt, huyện Bắc Trà My đã duy trì tổ chức các hoạt động văn hóa định kỳ vào ngày 01 hằng tháng tại khu phố đi bộ của huyện. Các hoạt động văn hóa được tổ chức đa dạng, mang đậm hơi thở, cuộc sống của đồng bào các dân tộc tại địa phương.
Thực hiện quyết tâm thư địa hội DTTS lần 3, trong thời gian qua công tác dân tộc và các chính sách dân tộc trên địa bàn bắc Trà My cũng bước sang 1 giai đoạn mới. Đảng Nhà nước quan tâm triển khai các chính sách dân tộc kịp thời, đặc biệt là 3 chương trình mục tiêu quốc gia đã hỗ trợ nguồn lực cho địa phương đầu tư hệ thống hạ tầng dân sinh ở vùng đồng bào DTTS, đời sống vật chất, tinh thần được phát triển.
“Bắc Trà My xác định nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện phong trào đại đoàn kết các dân tộc, phải củng cố sức mạnh toàn diện của đồng bào, trọng tâm là công tác xóa đói giảm nghèo, nâng cao nhận thức trong đội ngũ cán bộ công chức, đẩy mạnh tuyên truyền đồng bào nâng cao nhận thức về phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho các hộ. Tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ công chức ở cơ sở, nâng cao vai trò đội ngũ cán bộ thôn vì đây là lực lượng giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng khối đoàn kết toàn dân” - Bí thư Huyện ủy Bắc Trà My Nguyễn Thị Tuyết Thanh cho biết.
Đồng bào các dân tộc thiểu số huyện Bắc Trà My phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nước, vượt qua mọi khó khăn, chung tay xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh. Quyết tâm thực hiện tốt mục tiêu của Đại hội Dân tộc thiểu số huyện lần thứ IV năm 2024 đó là “Các dân tộc đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, phát huy lợi thế, tiềm năng hội nhập và phát triển bền vững”.