Quảng Nam công bố Đề án phát triển trung tâm công nghiệp dược liệu với Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực

Tham dự hội nghị có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Về phía tỉnh Quảng Nam, có Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lê Văn Dũng; lãnh đạo UBND tỉnh cùng đại diện các ngành, địa phương, doanh nghiệp và tổ chức liên quan.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia có nguồn tài nguyên dược liệu phong phú, với hơn 5.000 loài thực vật có công dụng làm thuốc, trong đó nhiều loài có giá trị dược liệu cao, được đánh giá là tiềm năng lớn để phát triển thành ngành công nghiệp dược liệu hiện đại. Vùng Duyên hải miền Trung – Tây Nguyên có nhiều loại dược liệu quý có giá trị kinh tế và y tế, có tiềm năng nuôi trồng và khai thác bao gồm: Bách bộ, Câu đằng, Cẩu tích, Chè dây, Cốt toái bổ, Dành dành, Dây đau xương… Đặc biệt trong đó phải kể đến Sâm Ngọc Linh – “được mọi người thường nói là báu vật quốc gia” và hiện nay đang là động lực phát triển công nghiệp dược liệu, một trong những loài sâm quý nhất thế giới, chỉ có ở vùng núi Ngọc Linh của tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Đây là loại sâm có giá trị y học và tiềm năng kinh tế rất lớn.

Ông Đỗ Xuân Tuyên cho biết thêm, phát triển các trung tâm công nghiệp dược liệu theo hướng hiện đại, gắn với nghiên cứu khoa học, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu là hướng đi cấp thiết. Đặc biệt, khu vực miền Trung – Tây Nguyên có điều kiện tự nhiên đặc thù, thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp để phát triển nhiều loài dược liệu quý hiếm. Đây cũng là vùng có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao, nên việc phát triển công nghiệp dược liệu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần tạo sinh kế bền vững, xóa đói giảm nghèo. Đẩy mạnh việc trồng cây Sâm Ngọc Linh nói riêng và các cây dược liệu nói chung tại các huyện trung du, miền núi... là hướng ưu tiên để phát triển kinh tế trong những năm tới.

Tại đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Hồ Quang Bửu đã công bố Đề án “Phát triển và hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực” đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ký, ban hành tại Quyết định số 463/QĐ-TTg ngày 28/02/2025. Đây là tiền đề để Quảng Nam vươn mình trở thành trung tâm thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư sản xuất, chế biến và tiêu thụ dược liệu mà chủ lực là Sâm Ngọc Linh, đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói, giảm nghèo vùng Tây của tỉnh.

Viện Dược liệu (Bộ Y tế) cũng trình bày báo cáo về tiềm năng phát triển dược liệu tại vùng Duyên hải miền Trung và Tây Nguyên. Với diện tích 98.974 km², chiếm 30% cả nước, khu vực này sở hữu địa hình đa dạng và nguồn tài nguyên dược liệu phong phú, bao gồm 832 loài tại Quảng Nam như Sâm Ngọc Linh, quế, ba kích, đảng sâm, đinh lăng. Sâm Ngọc Linh, với 19/52 loại saponin damaran và các hợp chất quý như Majonosid R2, Gingsenosid Rg1, Rb1, được đánh giá cao về giá trị y học và kinh tế.

Cũng tại hội nghị, các biên bản hợp tác đầu tư đã được ký kết giữa UBND tỉnh Quảng Nam và các doanh nghiệp, tập đoàn đa quốc gia, tập trung vào phát triển vùng nguyên liệu, xây dựng hạ tầng, chuyển giao công nghệ và chế biến sâu đạt tiêu chuẩn GACP-WHO, GMP-WHO.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho hay, đây mới là đề án, là động thái về mặt hành chính để giúp Quảng Nam có cú hích; là điểm khởi đầu, chứ chưa phải đích tới. Còn nhiều việc phải làm. Trong thế mạnh chung, Quảng Nam có thế mạnh riêng với 36 loại cây thuốc, là thủ phủ Sâm Ngọc Linh, có quy hoạch trên 15.000 ha cho phát triển dược liệu. Phó Thủ tướng Chính phù đề nghị Quảng Nam coi hội nghị là điểm mở đầu cho tổ chức thực hiện. Đây là đề án có nhiều kỳ vọng, đặt ra mục tiêu phấn đấu góp phần phát triển công nghiệp dược liệu cho Quảng Nam, khu vực, góp cho sự phát triển của địa phương, khu vực.

Về cơ chế chính sách, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nhấn mạnh, xuất phát đầu tư là phải từ tỉnh Quảng Nam. Phải chủ động rà soát chính sách. Trong quá trình sắp tới, khi phát triển đề nghị tỉnh phải chủ động đề xuất. Chính phủ sẵn sàng lắng nghe xem cơ chế, chính sách có gì đặc thù, phù hợp không. Quảng Nam chủ trì, các địa phương liên quan phối hợp. Có vậy mới tạo được sự cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trong nước và khu vực. Sớm hoàn thiện, công bố quy hoạch sử dụng đất, các vấn đề có liên quan. Các hoạt động trong thời điểm sáp nhập tỉnh, sắp xếp bộ máy có vấn đề gì, chủ động thông báo. Quan tâm đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong khu vực trung tâm dược liệu. Làm sao cứ nghĩ đến Quảng Nam là biết đến trung tâm công nghiệp về dược liệu, Sâm Ngọc Linh là rất tự hào.

Quan điểm của Đảng và Nhà nước, dược liệu là tài nguyên quý và đóng vai trò ngày càng quan trọng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Việt Nam có tiềm năng lớn về công nghiệp dược liệu. Dược liệu có ý nghĩa đa ngành, đa lĩnh vực. Trồng dược liệu phát triển được nguồn cho y tế, tạo điều kiện cho bà con nông dân, đặc biệt là người dân vùng cao. Cả y học, nông nghiệp, kinh tế. “Đảng, Nhà nước, Chính phủ ý thức rõ, đã có nhiều chính sách như: Nghị quyết Trung ương về chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; có các nghị định Chính phủ trong lĩnh vực y tế, nông nghiệp, phát triển nông thôn, nuôi trồng, phát triển dược liệu”, ông Lê Thành Long nhấn mạnh.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Lương Nguyễn Minh Triết cho biết, Quảng Nam là tỉnh có tiềm năng về phát triển cây dược liệu với diện tích đất tự nhiên là 1.057.474 ha, trong đó diện tích đất quy hoạch lâm nghiệp là 769.756 ha; trong đó diện tích đất có rừng là 681.935,35 ha, rừng tự nhiên là 461.326,57 ha với hệ động, thực vật vô cùng phong phú. Theo kết quả điều tra của Viện Dược liệu năm 2002, trên địa bàn tỉnh hiện ghi nhận có 832 loài, 593 chi, 190 họ thực vật làm thuốc, trong đó có 36 loài cây thuốc hiện nằm trong “Sách đỏ Việt Nam”. Mới đây còn phát hiện thêm 4 loài cây thuốc chưa có tên trong Danh mục cây thuốc Việt Nam.

Ông Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thêm, tỉnh Quảng Nam sẽ tập trung quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện như: Tập trung rà soát, đề xuất Chính phủ, các bộ, ngành giải quyết “nút thắt” về cơ chế, chính sách. Rà soát, nghiên cứu, đề xuất các bộ, cơ quan liên quan về các cơ chế, chính sách phù hợp, đặc thù, vượt trội nhằm thu hút có hiệu quả hoạt động đầu tư phát triển dược liệu và công nghiệp dược liệu trong Trung tâm. Củng cố, tăng cường đảm bảo an ninh trật tự, xây dựng một môi trường đầu tư an toàn, có độ mở cao cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp yên tâm sản xuất, kinh doanh tại Quảng Nam. Tập trung thực hiện các giải pháp xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và bộ máy chính quyền vững mạnh, tinh gọn, hiệu quả, cởi mở và có tính phục vụ cao;…